Aşılama (İntrauterin inseminasyon) – Op.Dr. Haşim CEMALOĞLU
Erkekten alınan sperm sıvısı laboratuvar koşullarında çeşitli yıkama işlemlerine tabi tutularak sperm hücreleri dışındaki tüm sıvılarından arındırılmakta, sperm hücreleri çok az bir sıvı içinde konsantre edilmekte böylece sayı ve hareketlilik oranı artırılmaktadır. Daha sonra bu sıvı ince bir kateter yardımı ile rahim ağzından geçirilerek doğrudan rahim içine verilmektedir.
Tüp bebek(IVF) veya mikroinjeksiyon(ICSI) kadının yumurtasının, eşinin spermleri ile laboratuvar ortamında biraraya getirilerek döllenmesini sağlayan yardımcı üreme yöntemleridir. Döllenmiş yumurtalar laboratuvar ortamında özel sıvılarda birkaç gün takip edildikten sonra doğal gelişimlerine devam etmeleri için tekrar kadının rahmi içine verilirler.
Kısaca aşılamada rahim içine sperm verilirken Tüp bebek(IVF) veya mikroinjeksiyonda(ICSI) rahim içine embryo(bebek) yerleştirilir.
Aşılama daha çok rahim ağzına ait problemlerin bulunduğu, çifte ait problemin bulunamadığı(açıklanamayan üreme güçlüğü) durumlarında veya yumurtlama bozukluklarında gebelik şansını arttırmak için yumurta gelişimini arttırıcı ilaç tedavisi ile beraber uygulanmaktadır.
Bu işlemde erkekten alınan sperm sıvısı laboratuvar koşullarında çeşitli yıkama işlemlerine tabi tutularak sperm hücreleri dışındaki tüm sıvılarından arındırılmakta, sperm hücreleri çok az bir sıvı içinde konsantre edilmekte böylece sayı ve hareketlilik oranı artırılmaktadır. Daha sonra bu sıvı ince bir kateter yardımı ile rahim ağzından geçirilerek doğrudan rahim içine verilmektedir.
Tüp bebek(IVF) veya mikroinjeksiyon(ICSI) kadının yumurtasının, eşinin spermleri ile laboratuvar ortamında biraraya getirilerek döllenmesini sağlayan yardımcı üreme yöntemleridir. Döllenmiş yumurtalar laboratuvar ortamında özel sıvılarda birkaç gün takip edildikten sonra doğal gelişimlerine devam etmeleri için tekrar kadının rahmi içine verilirler.
Kısaca aşılamada rahim içine sperm verilirken Tüp bebek(IVF) veya mikroinjeksiyonda(ICSI) rahim içine embryo(bebek) yerleştirilir.
Aşılama daha çok rahim ağzına ait problemlerin bulunduğu, çifte ait problemin bulunamadığı(açıklanamayan üreme güçlüğü) durumlarında veya yumurtlama bozukluklarında gebelik şansını arttırmak için yumurta gelişimini arttırıcı ilaç tedavisi ile beraber uygulanmaktadır.
Bu işlemde erkekten alınan sperm sıvısı laboratuvar koşullarında çeşitli yıkama işlemlerine tabi tutularak sperm hücreleri dışındaki tüm sıvılarından arındırılmakta, sperm hücreleri çok az bir sıvı içinde konsantre edilmekte böylece sayı ve hareketlilik oranı artırılmaktadır. Daha sonra bu sıvı ince bir kateter yardımı ile rahim ağzından geçirilerek doğrudan rahim içine verilmektedir.
Bu tedavi rahim ağzından salgılanan mukusun spermin rahim içine geçişini engellediği durumlarda en iyi sonucu vermektedir. Aşılama ayrıca nedeni açıklanamamış üreme güçlüğü olgularında ve hafif erkek faktörü olgularında da kullanılmaktadır.
En yüksek gebelik oranlarının ilk üç uygulamada olduğu, altı uygulamadan sonra gebelik şansının çok düşük olduğu gösterilmiştir. Uygun koşullarda yapılmış üç aşılama sonrası sonuç alınmazsa yardımcı üreme tekniklerine(Tüp bebek veya mikroinjeksiyon) geçilmesi düşünülebilir. Özellikle nedeni açıklanamayan üreme güçlüğü olgularında çiftlerin yaklaşık yüzde 25'inde tüp bebek uygulanmasında spermden veya yumurtadan kaynaklanan bir döllenme bozukluğu görülmektedir.
En yüksek gebelik oranlarının ilk üç uygulamada olduğu, altı uygulamadan sonra gebelik şansının çok düşük olduğu gösterilmiştir. Uygun koşullarda yapılmış üç aşılama sonrası sonuç alınmazsa yardımcı üreme tekniklerine(Tüp bebek veya mikroinjeksiyon) geçilmesi düşünülebilir. Özellikle nedeni açıklanamayan üreme güçlüğü olgularında çiftlerin yaklaşık yüzde 25'inde tüp bebek uygulanmasında spermden veya yumurtadan kaynaklanan bir döllenme bozukluğu görülmektedir.
Özetle aşılama şu durumlarda uygulanabilir:
1 - Açıklanamayan üreme güçlüğü
2 - Rahim ağzına ait problemler
3 - Yumurtlama bozukluklarında
4 - Hafif erkek faktörü durumlarında
5- Yumurta gelişimini artırıcı ilaç tedavisinin başarısız olduğu durumlarda uygulanır.
1 - Açıklanamayan üreme güçlüğü
2 - Rahim ağzına ait problemler
3 - Yumurtlama bozukluklarında
4 - Hafif erkek faktörü durumlarında
5- Yumurta gelişimini artırıcı ilaç tedavisinin başarısız olduğu durumlarda uygulanır.
Aşılama nasıl uygulanır?
Yumurta gelişimini arttırıcı ilaç tedavisi ile beraber yumurtalar geliştirildikten sonra çatlatıcı iğne verilir. Aşılama günü erkek mastübasyonla sperm verir. Sperm vermeden önce 2-3 günlük perhiz önerilmektedir.
Aşılama ile başarı?
Aşılama tedavisi ile herbir denemede ortalama gebelik başarısı %15-20 arasındadır. Tekrarlayan aşılamalarla bu oran daha fazla olabilir. En yüksek gebelik oranlarının ilk üç uygulamada olduğu için bugünkü uygulamalara göre 3 kere aşılama sonrası gebelik elde edilmemişse tüp bebek veya mikroinjeksiyon önerilir.